:: اصفهان معمار ::

مسجد حکیم

در ضلع شرقی خیابان حکیم جنب بازار رنگرزان و مقابل مقبره حاج آقای کلباسی مسجدی با 8000 هزار متر مربع ساخته شده که حکیم نامیده می شود. در این مکان ابتدا مسجد جامعی به نام جورجیر که به مناسبت نام آن محل بود بدستور وزیر دانشمند خاندان بویه یعنی صاحب این عباد ساخته شد. از عظمت این مسجد همین بس که مناره ای به بلندی صد متر داشته است که در حفاظت و نگهبانی از شهر نیز از آن استفاده  می کرده اند ولی در حمله خانمان سوز مغول یا بعد از آن در دوره تیموری این مسجد و مناره تخریب گشت و به جز سردری که هنوز پابرجاست از آن چیزی باقی نمانده است البته مسجد کنونی که از نظر بزرگی و شکوه به مرتبه اولی نمی رسد توسط حکیم داوود خان ملقب به تقرب خان طبیب مخصوص شاه عباس دوم صفوی بنا گردید. داستانی که درباره وی بیان می دارند بدین گونه است که اطرافیان حکیم داوود خان بر علیه اش دسیسه می کنند و او برای در امان ماندن به کشور هندوستان می گریزد و پس از مدتی طبابت در این دیار به مال و ثروتی هنگفت دست یافت سپس از روی خیر خواهی دستور به ساخت مسجد کنونی در محل خرابه های مسجد دیلمی میدهد و چون مکان مسجد قبلی وقف بوده و در آن دخل و تصرفی صورت نداده بودند لذا کار ساختمان مسجد از سال 1067 ه.ق آغاز شد و تا سال 1073 یعنی در طول شش سال به دست استاد علی بیک بناء اصفهانی بنا گردید البته این مسجد نیز مانند دیگر مساجد اسلامی در در دوران صفوی به سبک اصفهانی وبه صورت چهار ایوانی ساخته شده و دارای چهار در ورودی واقع در ضلع غربی، شرقی، شمالی و شمال شرقی می باشد همچنین ساختمان آن با تزئینات فراوان کاشی کاری همراه با خطوط اسلیمی و حقدایی و کتیبه هایی با مضامین آیات قرآنی، احادیث، روایت و .... مزین گشت بیشتر کاشی کاری های این مسجد به صورت معقلی بوده و کتیبه های آن نیز به دست محمد رضا امامی و محمد باقر شیرازی دو خوشنویس عهد صفوی نگاشته شده است. 

یکی از کتیبه هایی که معرف نام بانی مسجد و پادشاه معاصر است اشعاری در سردر شرقی مسجد می باشد که با این ابیات آغاز می شود:

در ایام سریر آرائی خاقان گردون تخت                                 سلیمان زمان عباس ثانی سایه یزدان
چنین از غیب ملهم شد حکیم کاردان داوود                             بیای تخت هند آمد خطاب او تقرب خان
که بی تاخیرمی باید روان شد سوی اصفاهان                          یکی مسجد تو چون گلزار داوودی نهی بنیان
به سعی کارفرمایی بنا شد اندر این دوران
خجسته مسجدی چون عالم تجرید روحانی                             مصفا معبدی خاطر گشا چون شیوه احسان
به تاریخ بنا واضح نوشت این تازه مصرع را                         مقام کعبه دیگر شد از داوود اصفاهان

هم اکنون سر در شمالی این مسجد که در بارندگی سال 1333 ه.ش از زیر اندود کاه گل نمایان گشت و قدمت اصلی مسجد قدیمی را مشخص نمود در حال بازسازی و مرمت است تا علاقه مندان به تاریخ و معماری از این مسجد و سردر بازدید نمایند و استفاده ببرند.

مسجد جارچی

این مسجد در بازار بزرگ اصفهان واقع شده است و داخل آن تزئینات کاشی کاری معرق دارد . کتیبهْ سردر آن نام (شاه عباس اول ) و ( ملک سلطان جارچی باشی ) را که بانی ساختمان مسجد بود دربردارد وسال 1019 هـ .ق در آن ذکر شده است . جارچی باشی کسی بود که فرمان های شاهان صفوی را در میدان های شهر به اطلاع مردم می رساند .

حسینیه ابیانه

ابیانه دارای دو حسینیه است که یکی از آن ها در در محله بالا ده و دیگری در محله هرده قرار دارد. در روستای ابیانه دو نخل در روزهای عاشورا و تاسوعا گردانده می‌شوند، که این نخل ها در حسینیه ها نگه داری می شود. این نخل‌ها هر کدام به محله‌ای از ابیانه تعلق دارند.

در این روزها هرکدام از این نخل‌ها با آداب خاصی مسیرهای مشخصی از ابیانه را باید طی کنند. نخل‌گردانی هر دو محله همراه با مراسم و مناسکی خاص است و باید و نبایدهایی در آن رعایت می‌شود. رسم است که در روز عاشورا نخل را بر زمین نگذارند. آن را از حسینیه تا سرچشمه(قبرستانی در شرق روستا) می‌برند و در سرچشمه به زمین می‌گذارند و بعد از صرف ناهار نذری نخل را به حسینیه برمی‌گرداننداین مراسم در روزهای تاسوعا و عاشورا نمونه‌ای از آیین تابوت‌گردانی در ایران است.

مسجد شیخ لطف الله

بنای این مسجد برای تدریس علوم دینی توسط شیخ لطف الله جبل عاملی از علمای برجسته جهان تشیع که از لبنان به اصفهان مهاجرت نموده بود، در سال 1011 ه.ق و به دستور شاه عباس اول صفوی آغاز و در سال 1028 ه.ق پایان یافت.
این مسجد دارای سازه ای متفاوت نسبت به سایر مساجد بوده و در بخش شرقی میدان نقش جهان واقع شده است.

در این مسجد به میزان فراوانی کاشی کاری های زیبای هفت رنگ و معرق همراه با خطوط زیبای بنائی به کار رفته و دو تن از برجسته ترین خوشنویسان عصر صفوی نظیر علیرضا عباسی کتیبه های این مسجد را که حاوی آیاتی از قرآن کریم و اسماء الله است را نگاشته اند. معمار برجسته این بنا محمد رضا اصفهانی در کتیبه محراب با فروتنی و تواضع ، خود را معرفی نموده است. این مسجد متقارن با محور میدان بنا شده، به گونه ای که هر بیننده ای پس از ورود به آن با چرخشی نامحسوس و گذر از راهروی آن به محوطه مرکزی ، که شاهکاری از هنر کاشی کاری و خوشنویسی را در خود جای داده وارد می شود. پس در این مسجد هر بیننده ای خود را در برابر عظمت یگانه قادر متعال هستی به راستی حقیر و اندک می یابد.