استاد محمد مهریار
- توضیحات
- دسته: مشاهیر اصفهان
استاد محمد مهریار تحصیلات ابتدایی را در مدارس قدیم با یادگیری ادبیات فارسی، عربی، فقه، اصول و معانی بیان بر طبق روش معمول روز آغاز نمود. سپس به کشور عراق مسافرت کرد و تحصیلات خویش را، مخصوصا در دو شهر بغداد و نجف ادامه داد و پس از مدتی در آن دیار به اصفهان بازگشت و باز به تحصیل فقه و اصول و ادب فارسی و عربی پرداخت. در عین حال از تحصیل زبانهای خارجی (انگلیسی و فرانسه) و معارف جدید نیز غافل نماند، به طوری که در سال ۱۳۱۶ به اخذ دیپلم کامل متوسطه علمی قدیم توفیق یافت. سپس به دانش سرای عالی وارد شد و به تحصیلات عالیه در ادبیات و فلسفه اشتغال یافت. در سال ۱۳۱۹ پس از اخذ درجه لیسانس، در مدارس اصفهان تدریس مواد مختلف پون ادبیات فارسی، زبان خارجی و تاریخ را بر عهده گرفت. در سال ۱۳۳۰ وی در ادامه مسیر خویش در راه دانش آموزی به آمریکا عزیمت نمود و در دانشگاه فلوریدا و شیکاگو در رشته تعلیم و تربیت و ادبیات به تحصیل و اکمال معلومات خود پرداخت.
تدریس [ویرایش] محمد مهریار در بازگشت از آمریکا به تدریس در مدارس اصفهان مشغول شد و در مواضیع مختلف روان‌شناسی و تربیتی و مخصوصاتحقیق در رشد و نمو کودک سخنرانی‌های متعدد در تهران و اصفهان ایراد کرد، که سخت مورد توجه و استقبال محققان قرار گرفت و اکثر آنها به تفاریق چاپ شده‌است. در سال ۱۳۳۶ به دانشگاه اصفهان منتقل شد و به عنوان رئیس کتابخانه دانشکده پزشکی اصفهان، کتابخانه آن دانشکده را تاسیس نمود و بر طبق اصول علمی کتابشناسی آن را آماده ساخت. زمانی که دانشکده ادبیات تاسیس شد، به دعوت دکتر فاروقی، معاونت این دانشکاه را پذیرفت و در تاریخ ۱۳۳۹/۲/۲۰ به دانشکده ادبیات اصفهان منتقل گشت و به تدریس تاریخ ادبیات فارسی و تاریخ تطور زبان فارسی اشتغال یافت.
اشعار [ویرایش] محمد مهریار، سروده‌هایی بسیاری در قالب غزل، رباعی و قصیده سروده‌است. از آن جمله رباعی زیر که به گفتهٔ خود مهریار وصف حال خویش است.
در وادی عشق بی محابا رفتم با جوش و خروش و ناشکیبا رفتم
این عاقبتم نگر که بر من چه رسید درمانده شدم که راه بیجا رفتم
رباعیات:
در وادی ایمن ار که مسکون باشی ور صاحب مال و گنج قارون باشی
در زور و توان ز رستم افزون باشی باور نکنم ز شیخ مأمون باشی
غزل:
ما را به میر و حاجب و دربان نیاز نیست جز سویِ بی نیاز به کس چشم باز نیست
شرح غمش به دفتر و دیوان بیان نشد زان رو که هیچ قصد بدین سان دراز نیست
گفتم به آب دیده بشویم ز دل غمش دردا که هیچ چاره به جز سوز و ساز نیست
از شیخ شهر این عجب آمد که در عمل کرد آنچه را که خو به شریعت مجاز نیست
از شرع و لایجوز و یجوزش دلم گرفت در شرع عشق صحبت نهی و جواز نیست
ابروی یار قبله عشق و امید ماست عشاق را به قبله دیگر نماز نیست
عشقش رسیده است حسابم در این جهان دیگر مرا قیام قیامت نیاز نیست
با مهریار چون نزنم دم ز عزّ و جاه ماهی دگر چو طلعت او دلنواز نیست
تالیف‌ها [ویرایش]از محمد مهریار به عنوان یک ایران شناس، شاهنامه پژوه، مترجم، اصفهان شناس، ادیب و سیاستمدار، بیش از هشتاد مقاله پژوهشی و چندین جلد کتاب با عنوان‌های زیر منتشر شده‌است:
1- چشم انداز تاریخ سیاسی ایران، در اصفهان
2- اصفهان از قدیم‌ترین عهود تاریخی تا عهد سلجوقی، رساله اصفهان در گذشته و حال چاپ اصفهان
3- رساله در رشد و نمو کودک
4- قلمرو اصفهان در گذشته و حال(در تاریخ صفویه)، این کتاب در مورد عهد صفوی است و از روی نسخه عکسی مدرسه السنه شریقه لندن ترجمه و آماده شده‌است.
5- تاریخ ادبیات قبل از اسلام جلد اول، چاپ اصفهان
6- تاثیر و نفوذ غرب در ایران، چاپ اصفهان
7- هلال ماه نو، ترجمه از اشعار تاگور شاعر نامدار هند، در سال ۱۳۴۱ به زیور طبع آراسته شد و در سال ۱۳۸۰ تجدید چاپ گردید.
8- راه نو در سلامت روان و تن، در سال ۱۳۴۴ در اصفهان چاپ شد.
9- شاه دز کجاست؟، این کتاب نیز دو مرتبه در اصفهان چاپ شده، یکی در سال ۱۳۴۳ و دیگری در سال ۱۳۷۹ در مجموعه کتابهای «کنگره بزرگداشت اصفهان. »
10- سقوط اصفهان، گزارشهای گیلاننتز درباره هجوم افغانان و سقوط اصفهان، این کتاب نیز دو مرتبه چاپ شده، یکی در سال ۱۳۴۴ و دیگری در سال ۱۳۷۱ در مجموعه کتابهای «کنگره بزرگداشت اصفهان. »
11- ترحمه سفرنامه سانسون (وضع کشور ایران در عهد شاه سلیمان صفوی) ، در ۱۳۷۷ در مجموعه کتابهای «کنگره بزرگداشت اصفهان
12- آناباز، ترجمه شعر سن ژون پرس، به اتفاق محمود نیکبخت، انتشارات فردا، ۱۳۸۰
13- فرهنگ جامع نامها و آبادیهای کهن اصفهان، در سال ۱۳۸۲ در در مجموعه کتابهای «کنگره بزرگداشت اصفهان» به چاپ رسید.
