مسجد جامع نطنز
- توضیحات
- دسته: مساجد
این مسجد در میان مجموعه ی آرامگاهی شیخ عبدالصمد اصفهانی واقع است و یکی از بناهای تاریخی و ارزشمند معماری اسلامی ایران به شمار می آید.
مسجد کنونی، از شبستان هشت ضلعی گنبد دارای که مشرف به صحن است و چهار ایوان اصلی و نمازخانه ها و دهلیزهایی که اضلاع صحن را به یکدیگر می پیوندند، تشکیل گردیده و مصالح به کار رفته در آن، آجر و آهک و پوشش گچ است. مسجد دارای سه ورودی است. یکی ورودی جنوبی که دالان نسبتا وسیعی به طول 82/16 متر است که با دوازده پله ی وسیع به سطح کوچه ی جنوبی می رسد و این اختلاف سطح موجب گردیده که بخش جنوبی مسجد در گودی قرار گیرد. همچنین دو ورودی شمالی که هم سطح حیاط است. ورودی جنوبی مسجد دارای طاق یا سردر نسبتا مرتفعی است که بر دو طرف آن، دو طاقنمای تزیینی قرار گرفته است. بر اساس متن کتیبه ی سردر که با حروف مینیایی فیروزه رنگ بر متن زرد روشن و ماتی نوشته شده است بنای این مسجد در کنار مسجد دیگری ساخته شده است که وجود گنبد آجری دوره ی دیلمی، گواه این ادعاست. ستون های دو طرف سردر جنوبی آجری است و بخشی از آن مورد مرمت قرار گرفته است.
صحن مسجد فضای مربع شکلی است که دارای طاق رومی پیش و پس است. بر دیوار جنوبی این ایوان، محراب و در طرفین آن، ورودی هایی به شبستان بزرگ قرار دارد. برلچکی های بالای ورودی ها و محراب، گچ بری هایی مرکب از نقوش و خطوط کارشده است.
بالای ورودی ها کتیبه ی سراسری قرآنی ایوان نوشته شده است. بالاتر از این قسمت را با ساختن ایوان مانند و غرفه هایی به صورت دو طبقه در آورده اند که دارای مشبک های آجری ومقرنس گچی است. در تعمیرات دوره اخیر، در زیر پوشش گچی ایوان، یادگار نوشته های مربوط به قرون 9 تا 12 ( ه.ق) گردیده است.
در طرفین ایوان شمالی، دو دهلیز سرپوشیده در دو طبقه قرار دارد. دهلیزهای بالایی که دارای نرده های مشبک آجری هستند، به وسیله غلام گردش هایی به یکدیگر اتصال دارند.
در طرفین ایوان شرقی درگاهی است که به صورت دو طبقه ساخته شده در کناره ی درگاه شمالی، یک بخاری دیواری با نقوش گچبری زیبا به چشم می خورد. همچنین در پشت ایوان جنوبی، شبستانی هشت ضلعی با گنبد آجری وجود دارد که متعلق به دوره ی دیلمی است.
