میدان نقش جهان
- توضیحات
- دسته: میادین
میدان شکوهمند نقش جهان امروزه در بخش شرقی اصفهان واقع شده و شاهکارهای بی نظیری از هنر معماری، تزئینات و صنایع دستی هنرمندان و معماران ایرانی ( مکتب اصفهان ) عصر صفوی را در خود جای داده است.
این میدان بزرگ در دوره صفوی و در مرکز اصفهان آن عصر به دستور شاه عباس اول صفوی بین سالهای 1000 تا 1006 هجری بنا گردید.
از ویژگی های بارز این میدان ترکیب هدفمند عناصر تشکیل دهنده ساختار اجتماعی و فرهنگی ایران، یعنی دین،فرهنگ و علم، سیاست و اقتصاد در آن است. برای تاکید بر این اصل، مسجد جامع عباسی ( امام ره ) و مسجد شیخ لطف الله در ضلع جنوبی و شرقی و کاخ عالی قاپو در ضلع غربی و سر در بازار بزرگ قیصریه در شمال آن احداث گردیده است.
این میدان بنا به شهادت اکثر سیاحان و گردشگران خارجی دوره صفویه نظیر شوالیه ژان شاردن، کمپفر، دلاواله و دیگران از جمله بزرگترین و زیباترین میادین جهان به شمار می رود، به گونه ای که هم اینک از نظر زیبایی و شکوه دارای رتبه اول و از نظر وسعت پس از میدان تیان آن مین در چین، دومین میدان بزرگ جهان با وسعتی حدود هشتاد هزار متر مربع است.
میدان نقش جهان از عصر صفویه تا کنون با دارا بودن تعداد بیشماری مغازه و کارگاههای تولیدی در داخل و پیرامون آن همچنان یکی از اصلی ترین مراکز تولید و فروش صنایع دستی و سایر اقلام مورد نیاز مردم در استان اصفهان و حتی ایران می باشد. بدین ترتیب این میدان با کاربری های گوناگونی که در آن پیش بینی شده بود، در حقیقت قلب تپنده پایتخت و جلوه گاه اصلی حیات اجتماعی و اقتصادی مردم اصفهان تا پایان عصر صفوی و حتی پس از آن و شاید تا به امروز به شمار می آید.
با توجه به پیش بینی کاربی های متعدد در میدان، تمامی محوطه مرکزی میدان در عصر صفویه با سنگ ریز پوشیده شده بود و در ادوار مختلف صفویه با توجه به دروازه هایی سنگی که در جبهه شمالی و جنوبی میدان تعبیه شده بود، بازی چوگان ویژه سرداران جوان صفوی در آن انجام می شد. همچنین در گزارشات سیاحان خارجی ذکر شده است که در مرکز میدان، تیر چوبی به ارتفاع 120 پا درست در جلوی ورودی عالی قاپو نصب شده بود؛ و در مواقع مختلف روی آن بشقابی از سکه های طلا و یا نقره قرار می گرفت و سرداران صفوی سواره از روی اسب به آن تیراندازی می کردند. و شاه صفوی و درباریان برجسته نیز به ویژه از دوره شاه عباس دوم به بعد از ایوان عالی قاپو این مراسم را نظاره می نمودند. از این ورزش در دوره صفوی با نام « قپق اندازی » یاد شده است.
از ویژگی های بارز این میدان ترکیب هدفمند عناصر تشکیل دهنده ساختار اجتماعی و فرهنگی ایران، یعنی دین،فرهنگ و علم، سیاست و اقتصاد در آن است. برای تاکید بر این اصل، مسجد جامع عباسی ( امام ره ) و مسجد شیخ لطف الله در ضلع جنوبی و شرقی و کاخ عالی قاپو در ضلع غربی و سر در بازار بزرگ قیصریه در شمال آن احداث گردیده است.
میدان نقش جهان از عصر صفویه تا کنون با دارا بودن تعداد بیشماری مغازه و کارگاههای تولیدی در داخل و پیرامون آن همچنان یکی از اصلی ترین مراکز تولید و فروش صنایع دستی و سایر اقلام مورد نیاز مردم در استان اصفهان و حتی ایران می باشد. بدین ترتیب این میدان با کاربری های گوناگونی که در آن پیش بینی شده بود، در حقیقت قلب تپنده پایتخت و جلوه گاه اصلی حیات اجتماعی و اقتصادی مردم اصفهان تا پایان عصر صفوی و حتی پس از آن و شاید تا به امروز به شمار می آید.
با توجه به پیش بینی کاربری های متعدد در میدان، تمامی محوطه مرکزی میدان در عصر صفویه با سنگ ریز پوشیده شده بود و در ادوار مختلف صفویه با توجه به دروازه هایی سنگی که در جبهه شمالی و جنوبی میدان تعبیه شده بود، بازی چوگان ویژه سرداران جوان صفوی در آن انجام می شد. همچنین در گزارشات سیاحان خارجی ذکر شده است که در مرکز میدان، تیر چوبی به ارتفاع 120 پا درست در جلوی ورودی عالی قاپو نصب شده بود؛ و در مواقع مختلف روی آن بشقابی از سکه های طلا و یا نقره قرار می گرفت و سرداران صفوی سواره از روی اسب به آن تیراندازی می کردند. و شاه صفوی و درباریان برجسته نیز به ویژه از دوره شاه عباس دوم به بعد از ایوان عالی قاپو این مراسم را نظاره می نمودند. از این ورزش در دوره صفوی با نام « قپق اندازی » یاد شده است.
